Inspiratie

Mijn ervaring in Berlijn bij het sluiten en 30 jaar later vallen van de muur

Berlijn, ik was nog net geen vier jaar oud toen de Berlijnse muur sloot. Er bewoog een soort vloedgolf van schrik door mijn geboortestad, die ook voor mij voelbaar was. Mijn oma kwam elke week op bezoek, maar ineens niet meer. Ik herinner me dat mijn vader mij regelmatig meenam naar een uitzichtpunt op de muur. Daar kon ik beide muren en het prikkeldraad ertussen, met daaronder mijnen, zien. In het middenveld een wachttoren waarop mannen met geweren stonden. Aan de andere kant van de muur was mijn oma en nog meer familie. Het intense verdriet van mijn vader was voelbaar. Hij was net voor het sluiten van de muur gevlucht, maar wist niet wat de represailles zouden zijn voor de dierbaren die hij achterliet.

Ongeveer 30 jaar later op het moment waarop de muur ging vallen, woonde ik in Nederland. Voor de bruiloft van één van mijn zussen vloog ik met mijn drie dochters van 8, 6 en 5 jaar naar Berlijn. Mijn zusje kwam ons van het vliegveld ophalen. Het was al 7 uur ’s avonds, maar we besloten om toch nog eerst even naar de muur te gaan. We wilden met eigen ogen zien wat daar aan het gebeuren was.

We reden naar Checkpoint Charlie en liepen richting de Brandenburger Tor. Ongelofelijk indrukwekkend hoe honderden mensen met hamers en ander werktuig de muur afbraken. Er klonk muziek en er waren kunstenaars die schilderijen maakten op de resten van de muur. Overal waren militairen en politie. Er hing een dreigende onheilspellende sfeer en strijd in de lucht. Er klonk een oorverdovend lawaai van al het gehamer en geroep. De revolutie was echt zichtbaar en voelbaar.

Op een gegeven moment kwamen we bij de Brandenburger Tor aan. Het zag er daar gewelddadig uit. Mensen beklommen de muur en werden er door politie en militairen weer afgehaald. Tegelijkertijd was het mogelijk door de zwaar bewaakte Brandenburger Tor via de paspoortcontrole naar Oost-Berlijn te gaan. Het verlangen om heel even aan de andere kant te kunnen zijn kwam heel sterk in me op, de kant waar we vandaan kwamen en waar een deel van mijn familie nog woonde. Mijn oma was inmiddels overleden zonder dat ik haar ooit nog heb gezien. We hebben zelfs geen afscheid van haar kunnen nemen, omdat het destijds nog niet veilig genoeg was om als gevlucht gezin naar het oosten te gaan.

We lieten ons door de drukke menigte meenemen naar de andere kant. Vanuit het oosten kijkend naar wat er plaats vond, flitsten herinneringen door me heen. Een diepe ervaring van de geschiedenis. Het was alsof ik weer verbinding maakte met 30 jaar eerder, naar de keren dat ik samen met mijn vader bij de muur had gestaan. Iets in mij werd heel stil, rustig en vredig. De cirkel was rond, de muur werd afgebroken en ik stond daar weer.

Mijn Brandenburger Tor moment

Op een geven moment was het tijd om naar huis te gaan en de kinderen naar bed te brengen. We liepen weer de menigte in richting de Brandenburger Tor, terug naar het westen. Bij de paspoortcontrole aangekomen werd ik geweigerd. Ik had geen Duits paspoort meer, alleen een Nederlandse. De douanier zei: “Voor buitenlanders moet je bij Checkpoint Charlie zijn, hier mogen alleen maar Duitsers doorheen.” Ik mocht hier eerder wel naar het oosten, maar nu niet meer terug naar het westen. Welk spel werd hier gespeeld? We trokken ons weer een beetje terug van de muur, om bij te komen en te overleggen.

Er overviel mij een ongelofelijk grote heilige woede. Niet alleen omvatte die woede dit moment, maar ook de afgelopen 30 jaar. Vanaf het moment dat de muur sloot tot nu. De immense impact die dit heeft gehad. Het was een heilige woede zonder strijd, de strijd voorbij. Het was veel groter en ruimer dan strijd. Een heilige woede voorbij macht en machtsstrijd. Terwijl de strijd en macht voelbaar om me heen was. De drang naar vrijheid bij de bevolking. De politie en militairen die nog iets hiervan probeerden tegen te houden en aan het wachten waren op toestemming om te mogen schieten, zo bleek achteraf.

Daar stond ik op zo’n 50 meter afstand naar de Brandenburger Tor, de dreigende sfeer en agressie te kijken. Mijn heilige woede voelde krachtiger, dan de weigering terug naar het westen te mogen. De woede was groter dan die 30 jaar Berlijnse muur en ik zei tegen mijn zusje: “Ik ga er hier doorheen, naar het westen!”. Ik pakte mijn dochters vast en ik liep onbevreesd recht op de Brandenburger Tor af… dwars door de menigte heen, langs de douanier die mij geweigerd had. Terwijl ik door de poort ging week iedereen opzij. De douanier keek naar mij, met open mond en verbaasde ogen. Hij volgde mij met zijn blik, maar liet me helemaal gaan.

Duiding van mijn Brandenburger Tor moment

De strijd en machtsstrijd had geen enkele vat meer op mij, doordat niets in mij in strijd was of een machtsstrijd voerde. Het gevoel was in mij omarmd, getransformeerd en overstegen. Nu was de cirkel op een nog diepere laag rond. Voor mij was het leed geleden, mijn gevoelens van angst, ontheemdheid, verlies, gemis, het verlangen, heb ik in dat moment helemaal doorleefd. Letterlijk en figuurlijk ben ik aan de andere kant uitgekomen.

Natuurlijk heeft ook de ander daarbij zijn eigen reden van handelen of juist niet handelen.

In mijn leven, tijdens het maken van mijn schilderkunst en mijn coaching beweeg ik eigenlijk altijd rondom dit punt van transformatie. Ik voel de inspiratie en diepe drijfveer om mensen in dit proces van transformatie te inspireren en te begeleiden. Door hoop te geven en te stimuleren de moed op te brengen om dwars door alle gevoelens heen te gaan, het drama te omvatten en overstijgen, opent zich de ruimte van vrede, heelheid en liefde.

Het is mijn intentie en wens om mensen door mijn kunst en tijdens mijn coaching te raken, te inspireren en stimuleren een eigen transformatieproces aan te gaan.

Herken ken jij een ‘Brandenburger Tor Moment’ in jouw leven?

We zijn ons er misschien niet altijd van bewust, maar ik denk dat als we goed naar ons leven kijken, dat iedereen dit soort momenten herkend. Het moment waarop een ware transformatie plaatsvindt. Waarbij je niet langer in de herhaling van steeds weer dezelfde drama’s en patronen blijft vastzitten. Dat het je lukt bij het gevoel te blijven, ruimer te zijn dan je drama en om deze te overstijgen. Er zonder bypass doorheen gaan en er aan de andere kant weer uitkomen. Dat je je bewust wordt van reactieve handelingen die tot gevolg hebben dat pijn of trauma zich blijven herhalen.  

Een paar voorbeelden van reactieve handelingen en herhalende pijn:  

• Je hebt als kind een gebroken thuissituatie gehad en gaat bijvoorbeeld alsmaar oude vervallen huizen schilderen, chaos om je heen creëren of geen duurzame relaties aangaan.
• Je hebt je niet gezien gevoeld of hebt frustratie ervaren over je uiterlijk en maakt steeds weer gekwelde portretten, bent altijd maar bezig om je uiterlijk te verbeteren of van alles te doen om gezien te worden.
• Je overschreeuwt jezelf om jezelf sterker voor te doen dan je je voelt en gebruikt bij het schilderen of in je interieur alleen maar schreeuwende kleuren of je bent in gezelschap heel luidruchtig en overheersend aanwezig.
• Je hebt een leegte en eenzaamheid ervaren als kind en maakt bijvoorbeeld schilderijen van die leegte die hieraan herinnert, trekt je in je eigen fantasiewereld terug of zorgt ervoor dat je nu altijd onder de mensen bent en afleiding hebt.

Herken je deze of andere gebroken plekken binnen in jezelf? Voel je je op deze plekken getriggerd door gebeurtenissen en het gedrag van mensen in je omgeving? En welke oplossingen, compensaties of patronen, heb jij ontwikkeld?

Als je herkent wanneer je reactief bent, wanneer je het helemaal omvat, dan zie je de andere kant ervan en ga je ‘door de poort’.   

Youtube:

Deze youtube filmpjes zijn gedichten die ik heb geschreven in mijn rouwperiode. De schilderijen zijn van mijn oudste dochter Auriëlle en de muziek is gecomponeerd door Roma Long. www.romalong.nl (the other side of the dark side, when the life that you know falls away) en Meindert Kuyper improviseerde op ‘een leven lang geven om jou’.

Je vind in de gedichten een combinatie van de directe ervaring van het verlies en het rouwen en tegelijkertijd het zicht op een grotere werkelijkheid die de beschreven ervaringen een meer algemeen geldende ‘waarheid’ meegeven.